Usamodzielniani wychowankowie
Formy zapewnienia pomocy i wsparcia osobom usamodzielnianym
Zapewnienie pomocy i wsparcia osobom usamodzielnianym opuszczającym pieczę zastępczą stanowi, zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, zadanie własne powiatu. W świetle przepisów ustawy pełnoletni wychowanek pieczy zastępczej może pozostać w dotychczasowej rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo placówce opiekuńczo-wychowawczej do 25. roku życia, pod warunkiem że pobiera naukę lub legitymuje się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności lub też opuści dotychczasową formę pieczy zastępczej i uzyska pomoc w usamodzielnieniu.
Pomoc dla osób usamodzielnianych obejmuje:
1) pomoc na:
- kontynuowanie nauki
- usamodzielnienie
- zagospodarowanie
2) pomoc w uzyskaniu:
- odpowiednich warunków mieszkaniowych
- zatrudnienia
3) pomoc prawną i psychologiczną.
Pomoc na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie oraz zagospodarowanie jest przyznawana osobie usamodzielnianej, która przebywała w pieczy zastępczej przez co najmniej:
1) 3 lat – w przypadku rodziny zastępczej spokrewnionej;
2) roku – w przypadku innych form pieczy.
Pomoc jest przyznawana na wniosek osoby usamodzielnianej. Warunkiem jest zatwierdzony indywidualny program usamodzielnienia opracowany wspólnie z opiekunem usamodzielnienia.
Opiekun jest wskazywany najpóźniej rok przed pełnoletniością, a indywidualny program przedstawia się co najmniej miesiąc przed pełnoletniością. Na zakończenie procesu dokonywana jest ocena usamodzielnienia.
Wniosek składa się za pośrednictwem PCPR odpowiedniego dla miejsca pobytu lub osiedlenia się, także w przypadku cudzoziemców.
Przyznanie bądź odmowa pomocy następuje w drodze decyzji administracyjnej z możliwością odwołania.
Pomoc przysługuje osobie kontynuującej naukę:
- w szkole
- w zakładzie kształcenia nauczycieli
- w uczelni
- na kursach zgodnych z programem usamodzielnienia
- u pracodawcy – w celu przygotowania zawodowego
Pomoc na kontynuowanie nauki wynosi nie mniej niż 759 zł miesięcznie i przysługuje do 25. roku życia.
Pomoc na usamodzielnienie (forma pieniężna):
- co najmniej 4 998 zł – rodzina zastępcza spokrewniona (3+ lata)
- 9 991 zł – inne formy, powyżej 3 lat
- 4 998 zł – inne formy, 2–3 lata
- 2 500 zł – inne formy, poniżej 2 lat (min. rok)
Pomoc może być wypłacona jednorazowo lub w ratach, maksymalnie do 26. roku życia.
Pomoc na zagospodarowanie – jednorazowa, do 26. roku życia:
- min. 2 272 zł
- min. 4 542 zł – dla osób z orzeczeniem o umiarkowanym/znacznym stopniu niepełnosprawności
Może być udzielona w formie rzeczowej.
Kwoty są minimalne – samorząd może je zwiększać w zależności od możliwości finansowych.
Ustawa nie określa konkretnych form pomocy mieszkaniowej – mogą to być:
- pokrycie kosztów najmu pokoju
- pomoc w uzyskaniu mieszkania socjalnego
- zamieszkanie w bursie/internacie
- pokrycie kosztów zakwaterowania na studiach
Pomoc dla usamodzielnianych reguluje Ustawa o pomocy społecznej
Osoba pełnoletnia opuszczająca domy dziecka i inne placówki objęte ustawą może otrzymać:
- pomoc pieniężną na usamodzielnienie
- pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki
- pomoc mieszkaniową
- pomoc w zatrudnieniu
- pomoc na zagospodarowanie (rzeczową)
Pomoc przysługuje osobom, które przebywały w placówkach co najmniej rok.
Obowiązki osoby usamodzielnianej:
- Wskazanie opiekuna usamodzielnienia co najmniej rok przed pełnoletnością; musi on wyrazić pisemną zgodę.
- Opracowanie indywidualnego programu usamodzielnienia co najmniej miesiąc przed pełnoletniością, który zawiera m.in.:
- zakres współdziałania z opiekunem
- plan zdobycia wykształcenia, mieszkania, zatrudnienia
Zmiany programu wymagają zatwierdzenia przez kierownika PCPR.
Warunki udzielenia pomocy:
- złożenie wniosku
- zatwierdzony program usamodzielnienia
Wysokość świadczeń dla osób usamodzielnianych (na podstawie kwoty 2 066 zł):
- Pomoc na kontynuowanie nauki: 30% = 619,80 zł/mies.
- Pomoc na zagospodarowanie: min. 100% = 2 066 zł; przy niepełnosprawności – 6 198 zł
- Pomoc na usamodzielnienie:
- 300% = 6 198 zł (powyżej 3 lat)
- 200% = 4 132 zł (2–3 lata)
- 100% = 2 066 zł (1–2 lata)
Pomoc przysługuje do 25. roku życia, wypłacana na czas nauki. Może być wypłacona jednorazowo lub w ratach do 26. roku życia.
Jeśli osoba otrzymuje pomoc na naukę, pomoc na usamodzielnienie wypłacana jest po zakończeniu tej nauki – chyba że sytuacja uzasadnia wypłatę wcześniej.
Na podstawie Uchwały Nr IV/48/2019 Rady Powiatu Przasnyskiego – wysokość pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki wynosi 700 zł.